Karz, kelime anlamı olarak borc veya ödünç vermeyi ifade eden Farsça kökenli bir kelimedir. Hasen kelimesi ise, güzeli, iyi, hoş olanı anlatan bir kelimedir. Karz-ı Hasen kelimesi, güzel borç olarak tanımlansa da aslında gerek Katılım Bankacılığı gerekse İslam inancına göre, faizsiz olarak veya herhangi bir karşılık alınmadan verilen borç parayı ifade etmektedir.
Karz-ı Hasen aslında bir sosyal sorumluluk projesi ve özellikle ekonomik hayatta karşılaşılan zorluklara çare olarak ortaya çıkan bir sistemdir. Borç alan kişinin maddi açıdan sıkıntıya düşmesi veya ödeme güçlüğü çekmesi hasebiyle borcunu ödeyememesi durumlarında devreye giren ve borçluya herhangi bir karşılık (kar payı, komisyon, faiz vb.) alınmadan verilen borç, Karz-ı Hasenin konusunu oluşturmaktadır.
Kur'an-ı Kerim'in muhtelif yerlerinde de Karz-ı Hasenden bahsedilmekte ve bu tür verilen bir borcun hikmeti hakkında bizlere bilgi verilmektedir. Konu ile ilgili bazı ayetler şunlardır:
"Allah'a, kat kat karşılığını artıracağı güzel bir ödünç takdiminde kim bulunur? Allah hem darlaştırır, hem bollaştırır; Ona döneceksiniz" (Bakara Suresi 2 / 245)
"Eğer namazı dosdoğru kılar, zekatı verir, peygamberlere inanır, onları desteklerseniz ve Allah'a güzel borç verirseniz (ihtiyacı olanları Allah rızası için borç verirseniz) andolsun ki sizin günahlarınızı örterim..." (Mâide, 5 / 12)
"Eğer Allah'a güzel bir ödünç takdiminde bulunursanız, onu sizin için kat kat yapar, sizi bağışlar; Allah, şükrün karşılığını verendir; halimdir" (Teğâbun, 64 / 17)
Konuyu bankacılık alanında değerlendirecek olursak, günümüzde faizsiz bankacılık sistemi içerisinde faaliyet gösteren Katılım Bankalarının (eski adıyla Özel Finans Kurumları), çok sayıda müşteriye Karz-z Hasen Kredisi adı altında kısa vadeli, karpaysız ve komisyonsuz kredi kullandırdığı görülmüştür. Bu sayede müşterilerinin kısa süreli finansal sıkıntılarını çözmeye yardımcı olmaya çalışılmış ve onlara ekonomik anlamda canlılık kazandırmayı amaçlanmıştır.
Sonuç itibariyle ülkemiz insanı tarafından pek bilinmeyen bir kavram olarak Karz-ı Hasen'e, faiz batağına saplanmamak için fahri bir yardımlaşma türü olarak sosyal ve ekonomik kurumlarda işlerlik kazandırılması gerekmektedir.
Bu güzel geleneğin sürdürülmesi ve geniş kitlelere yayılması temennisiyle...
Muhammet Kürşat ÖZTÜRK, 08.12.2010, İstanbul
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder