3 Haziran 2016 Cuma

Mübadele-Değişim Denklemi ve Zekat

Zekat ibadeti ile iktisadın önemli teorilerinden olan Mübadele Denklemi (Amerikalı ekonomist Irving Fisher) arasında bir ilişki kurulabilir mi?

Piyasada belirli miktarda para vardır. (M)
Mal ve hizmetlerin bir fiyatı vardır. (P)
Ticaret sonucunda taraflar arasında mal/hizmet ve para akışı olur. (T)
Para belirli bir hızda taraflar arasında el değiştirir. (V)

Paranın dönüş hızı ile kurgulanan bir denklem vardır. Mübadele-Değişim Denklemi (Fisher)
M.V= P.T

Burada; 
M : Dolanımdaki para miktarını,
V : Paranın dolanım hızını, 
P : Fiyatlar genel düzeyini,
T : Ticari İşlem hacmini (üretim tüketim) belirtmektedir. 

Ticaretin doğal bir sonucu olarak para bazı taraflara doğru diğerlerinden daha fazla birikir.
Bu durumda bir kısım taraflar zengin olarak adlandırılacak parasal birikime sahip olurlar.
Paranın bu birikimi yukarıdaki denklemi etkileyecek şu sonucu ortaya çıkarır: "ticari hayattaki paranın el değiştirme hızı yavaşlar."

Ticari hayat için paranın dönüş hızının yavaşlaması diğer koşullar değişmedikçe piyasalar için olumsuzdur.

Para, ticari hayatın doğal bir sonucu olarak bir tarafta toplanabiliyor ve bu durumda V düşüyor.

O zaman, ya (M) (Para arzı) yükselmeli.
Ya (P) (Fiyatlar genel düzeyi) düşmeli
Ya da (T) (Ticari işlem hacmi Üretim-tüketim) düşmeli.

Oysa, bu sorun için yukarıdaki seçeneklerin dışında bir çözüm daha var:

Evet, Para arzını arttırmaya gerek olmadan, Fiyatlar genel düzeyinin düşmesini beklemeye gerek olmadan, üretim-tüketim işlemlerinin azalmasına gerek olmadan bir yol daha var.

Zengin olarak adlandırdığımız paranın biriktiği taraftakilerin, ellerinde biriken paranın bir kısmını, elinde parası az olanlara doğrudan vermeleri. Para, zenginden fakire doğru hareket edecektir.

Zekat vermek suretiyle, Paranın dönüş hızını (V), ticari hayatın dışındaki bir uygulama ile arttırabilmek mümkün.

Bu durumda, zekatın paranın dönüş hızının yavaşlaması karşısında bir emniyet çıkışı görevi gördüğü ortaya çıkıyor.

Zekat müessesesi çalışınca V artacak, hiç olmazsa eski haline geri gelecektir.

Bu hipotezin tutarlılığını ortaya koymak için, oransal analizlere de ihtiyaç olacak. Özellikle, zekatın 1/40 oranının (V) ile ilişkisini ortaya çıkarmak için kardinal analizler yapılması gerekebilir.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder